Antyapoptotyczna aktywność ludzkich fibroblastycznych czynników wzrostu 1 i 2 (2016-2021), projekt badawczy Sonata Bis NCN 2015/18/E/NZ3/00501, kierownik: dr hab. inż. Małgorzata Zakrzewska
Proponowany projekt został stworzony w celu przeprowadzenia szczegółowych badań antyapoptotycznej aktywności fibroblastycznych czynników wzrostu 1 i 2 (FGF1 i FGF2). Oba te białka są silnymi mitogenami zaangażowanymi w szereg istotnych procesów życiowych. Odgrywają ważną rolę w morfogenezie, różnicowaniu, proliferacji i migracji komórek. FGF1 i FGF2 działają poprzez wiązanie się do speficznych receptorów o aktywności kinaz tyrozynowych (FGFR) na powierzchni komórek i aktywację kaskad przekazywania sygnału, takich jak ścieżka PLC/PKC, Ras/MAPK oraz PI3K/Akt.
Co ciekawe, w przeciwieństwie do innych czynników wzrostowych, białka FGF1 i FGF2 są w stanie pokonać barierę błon komórkowych i mogą być translokowane do cytozolu i jądra komórkowego. Do tej pory jednak funkcja tego procesu nie została wyjaśniona. Uzyskane przez nas wyniki wstępne, a także fakt, że do translokacji dochodzi przede wszystkim w warunkach stresowych, sugerują zupełnie nową, niezależną od aktywacji receptora, wewnątrzkomórkową rolę obu tych czynników wzrostowych. Sugerujemy, że translokowane białka FGF1 i FGF2 chronią komórkę przed śmiercią na drodze apoptozy wywoływaną przez niekorzystne warunki.
W związku z tym, postulujemy istnienie dwóch, niezależnych antyapoptotycznych szlaków aktywowanych przez FGF1 i FGF2, z których jeden związany jest bezpośrednio z transdukcją sygnału zależną od aktywacji FGFR, a drugi z wewnątrzkomórkową lokalizacją czynników wzrostowych. W ramach projektu zamierzamy przeprowadzić szczegółową analizę i w pełni scharakteryzować obie indukowane przez FGF1 i FGF2 ścieżki chroniące komórkę przed apoptozą. Szczegółowo porównamy efektywność stymulowania przeżycia komórek przez oba czynniki wzrostowe i postaramy się wyjaśnić molekularne podstawy różnic między nimi.
Ponadto, skupimy się na badaniach różnorodnych efektów antyapoptotycznej aktywności FGF1 i FGF2 o potencjalnym znaczeniu klinicznym, takich jak: wywoływanie chemooporności komórek nowotworowych oraz ochrona kardiomiocytów przed stresem oksydacyjnym lub lekami cytotoksycznymi.
